Florencja – stolica Toskanii
Florencja to miasto trudne. Nie umiem odpowiedzieć na powtarzające się pytanie, czy w czasie tygodniowego pobytu w Toskanii warto jeden dzień poświęcić na Florencję. Z reguły jednodniowi turyści wyjeżdżają z Florencji zmęczeni, oszołomieni i nieco rozgoryczeni – ja również miałam takie odczucia po pierwszej wizycie w stolicy Toskanii bardzo dawno temu. Jeśli jednak zatrzymamy się w mieście na dłużej, to się nim zachwycimy, nasycimy i odkryjemy jego niełatwe piękno.
Mieszkałam przez kilka miesięcy niedaleko Florencji, więc mogłam jeździć tam co parę dni, zwiedzać ją bez pośpiechu, za to dokładniej i wolniej, bez stresu. Spędziłam też niedawno we Florencji jeden tydzień, żeby poznać jej aspekt wieczorny, zobaczyć nocą i wczesnym rankiem. To miasto trudne, ale miasto wspaniałe!
Wybrane noclegi we Florencji:
Forte16 – świetny hotel z basenem, apartamenty z kuchniami, w centrum miasta!
Emerald Palace – w samym centrum Florencji, blisko Mercato San Lorenzo, fantastyczny, sprawdzony i polecany hotel/hostel.
Katti House – wspaniała lokalizacja blisko dworca i centrum, czyste pokoje z łazienkami, świetni gospodarze. Polecam gorąco!
Bed & Breakfast Il Bargello – pokoje ze śniadaniem lub małe apartamenty z kuchnią. W centrum miasta, klimatyzacja, wi-fi.
Borgo Signature Rooms – niedaleko Piazza Santa Croce, pokoje z wi-fi, klimatyzacją, dostępny parking. Można wypożyczyć rowery.
Kerasiá – nieco poza ścisłym centrum, ale wciąż w odległości spaceru, pokoje z łazienkami, wi-fi, dostępem do ogrodu. Wspólna kuchnia.
Florence center train station – blisko stacji kolejowej w centrum, niedrogie mieszkanie dla 2-4 osób. Na wyposażeniu lodówka, mikrofalówka, wi-fi, klimatyzacja.
Aramis Rooms – kilka minut pieszo od dworca SMN i Mercato San Lorenzo, pokoje z łazienkami, z czajnikiem, wi-fi.
Amabilia – eleganckie pokoje z łazienkami w centrum Florencji, blisko Arno.
Florence Urban Nest – 3 km od katedry i ścisłego centrum, przestronne pokoje z łazienkami, wi-fi, niektóre z tarasem. Niezbyt wysokie ceny jak na Florencję!
Mieszkanie Naldi – 2 sypialnie, dalej od centrum, w dzielnicy Oltraro, za to niedrogo.
__________________
Bilety we Florencji
W tym artykule zajmę się tylko biletami do sześciu zabytków w religijnym centrum miasta. Są to: katedra Santa Maria del Fiore, kopuła Brunelleschiego, krypta Santa Reparata, dzwonnica Giotta, baptysterium oraz nowe muzeum katedralne. Nie da się tego wszystkiego obejrzeć w jeden dzień. Czasowo oczywiście tak, ale taki wyczyn nie miałby sensu! Już choćby dlatego trzeba się we Florencji zatrzymać na co najmniej 2 dni.
Od razu piszę, że wejście do katedry jest darmowe, nie dajcie się oszukać w internecie. Na pozostałe zabytki obowiązują bilety.
Do wyboru są 3 rodzaje biletów zbiorczych, tzw. Pass: Brunelleschi, Giotto, Ghiberti.
Brunelleschi Pass obejmuje wejście do wszystkich pięciu obiektów, czyli do: baptysterium, na kopułę katedry, do dzwonnicy Giotta, do podziemi katedry (Santa Reparata), do muzeum katedralnego.
Ten bilet kosztuje 30 €/osoba dorosła, 12 €/dziecko 7-14 lat, za darmo dzieci do lat 6. Jest ważny przez 3 dni od wybranej w czasie zakupu daty (jest to jednocześnie data i godzina wejścia na kopułę).
Giotto Pass obejmuje wejście do czterech obiektów: baptysterium, do dzwonnicy Giotta, do podziemi katedry (Santa Reparata), do muzeum katedralnego.
Ten bilet kosztuje 20 €/osoba dorosła, 7 €/dziecko 7-14 lat, za darmo dzieci do lat 6. Jest ważny przez 3 dni od wybranej w czasie zakupu daty (jest to jednocześnie data i godzina wejścia na dzwonnicę Giotta).
Ghiberti Pass obejmuje wejście do trzech obiektów: baptysterium, do podziemi katedry (Santa Reparata), do muzeum katedralnego.
Ten bilet kosztuje 15 €/osoba dorosła, 5 €/dziecko 7-14 lat, za darmo dzieci do lat 6. Jest ważny przez 3 dni od wybranej w czasie zakupu daty. Wchodzić można o dowolnej godzinie do każdego zabytku.
Bilety można kupić online na oficjalnej stronie kompleksu zabytków lub w kasach biletowych przy Piazza Duomo 14/A (tylko płatności elektroniczne) i przy Piazza San Giovanni 7.
Zasady wejścia na kopułę Brunelleschiego:
- Wchodzi się przez Porta della Mandorla katedry, po stronie północnej, czyli po lewej, stojąc przodem do fasady. Schody mają 463 stopnie, nie ma windy.
- Wejście nie jest zalecane dla osób z chorobami układu krążenia lub układu oddechowego, cierpiących na zawroty głowy, klaustrofobię oraz kobiet w ciąży.
- Wstęp dla nieletnich bez opieki osoby dorosłej jest zabroniony.
- Godzina rozpoczęcia zwiedzania kopuły to godzina wybrana w momencie zakupu i podana na bilecie. Zaleca się punktualność.
- Rekomendowany czas trwania wizyty to około 45-60 minut.
Dzwonnica Giotta:
- Wejście odbywa się pieszo po 414 schodach, nie ma windy.
- Wejście jest stanowczo odradzane osobom z chorobami układu krążenia lub układu oddechowego, cierpiącym na zawroty głowy, klaustrofobię oraz kobietom w ciąży.
- Wstęp dla nieletnich bez opieki osoby dorosłej jest zabroniony.
- Rekomendowany czas zwiedzania to około 45 minut.
Baptysterium San Giovanni
- Wejście od Drzwi Północnych (od strony Via Martelli).
- Wymagany jest odpowiedni strój do miejsca kultu: wstęp z gołymi nogami i ramionami, noszenie czapek lub okularów przeciwsłonecznych jest zabronione.
- Rekomendowany czas trwania wizyty to około 30 minut.
- Uwaga! Od 7 maja 2023 r. w każdą pierwszą niedzielę miesiąca Baptysterium będzie zamykane o godzinie 14.00.
- W baptysterium trwają prace konserwatorskie nad mozaikami na sklepieniu, stoją rusztowania, więc widoczność jest ograniczona.
Muzeum katedralne
- Wejście znajduje się przy Piazza del Duomo nr 9.
- Muzeum skład się z 28 sal rozmieszczonych na trzech piętrach, do których można dostać się schodami lub windą. .
- Rekomendowany czas trwania wizyty to co najmniej 60 minut.
- Uwaga. Muzeum zamknięte jest w każdy pierwszy wtorek miesiąca.
Podziemia Santa Reparata
- Wejście znajduje się od strony dzwonnicy, Porta del Campanile, (strona południowa) katedry.
- Można też wejść z wnętrza katedry schodkami.
- Rekomendowany czas trwania wizyty to około 30 minut.
Katedra
- Wejście darmowe. Z przyczyn technicznych od 26.06 do 21.07 wchodzi się przez Porta dei Cornacchini (strona północna katedry, czyli po lewej, stojąc przodem do fasady, od via de’ Servi). W niedziele i święta religijne katedra jest otwarta tylko dla wiernych.
Uwaga. Wszyscy, którzy wchodzą na kopułę i dzwonnicę, muszą obowiązkowo przed wejściem zostawić walizki, plecaki, paczki, duże i średnie torby oraz inne przedmioty (pełny regulamin pod tym linkiem) w przechowalni bagażu. Zwiedzający, którzy przyjdą z przedmiotami zabronionymi przez regulamin, nie będą mogli wejść. Przechowalnia znajduje się przy Piazza Duomo n.38/r. (za katedrą).
Godziny otwarcia:
Katedra Santa Maria del Fiore 10:15 – 15:45
Kopuła Brunelleschiego 08:15 – 19:30
Baptysterium San Giovanni 08:30 – 19:30
Dzwonnica Giotta 08:15 – 19:30
Muzeum katedralne 08:30 – 19:00
Podziemia Santa Reparata 10:15 – 15:45
Praktyczna rada na temat wejścia na kopułę: najlepiej zarezerwować bilet na pierwsze wejście rano. Wówczas nikt nie schodzi, więc nie tworzą się kolejki, idzie się najsprawniej i najprzyjemniej.
Zwiedzanie zorganizowane
Poza zwykłym, indywidualnym zwiedzaniem sześciu zabytków można zarezerwować też tzw. visite esclusive, czyli ekskluzywne, do miejsc normalnie niedostępnych:
- zwiedzanie zewnętrznych tarasów katedry, czyli spacer po dachu wokół budynku;
- wejście z przewodnikiem na rusztowania w baptysterium i oglądanie z bliska mozaik ;
- obejrzenie z bliska mechanizmu zegara katedralnego, projektu Paola Uccello;
- wycieczka z przewodnikiem po dawnym warsztacie, w którym pracowali najwięksi artyści związani z budową i zdobieniem katedry, m.in. pracował tu Michał Anioł nad posągiem Dawida.
W sprawie tych wycieczek należy kontaktować się bezpośrednio z odpowiednim działem Opera del Duomo.
W 2023 roku można było wchodzić na rusztowania nie tylko w baptysterium, ale też we wspaniałej Kaplicy Brancaccich w kościele Santa Maria del Carmine. Przeczytacie o tym w poście „Kaplica Brancaccich z bliska”
Zabytki Florencji
Katedra Santa Maria del Fiore zajmuje dużą część centralnego placu miasta, a jej gigantyczną kopułę, przedmiot dumy florentczyków, widać z odległości wielu kilometrów. Budowę zaczęto w XIII wieku, na pozostałościach wcześniejszego kościoła (Santa Reparata), którego fundamenty można obejrzeć w podziemiach. Kopułę ukończono w wieku XV, a fasadę w XIX. Wejście do katedry jest darmowe – podkreślam to, bo wielokrotnie widziałam w internecie nieprawdziwe informacje o biletach. Zazwyczaj trzeba postać w kolejce, ale przesuwa się ona dość szybko. Do katedry wchodzi się drzwiami z lewej strony – stojąc przodem do fasady. Wnętrze jest prawie puste, większość rzeźb została przeniesiona do muzeum. Do kościoła warto jednak wejść, żeby zobaczyć na własne oczy, jak wielki jest to budynek (trzecia co do wielkości katedra na świecie), obejrzeć freski przedstawiające Dantego i kawalera Giovanniego Acuto na koniu oraz spojrzeć od dołu w przepastną kopułę mistrza Brunelleschiego.
Wewnątrz katedry, między pierwszym a drugim filarem po prawej stronie nawy głównej, można zejść schodami prowadzącymi do zwiedzania pozostałości archeologicznych starożytnej bazyliki Santa Reparata, które zostały odkryte podczas wielkiej kampanii wykopaliskowej przeprowadzonej w latach 1965-1973.
Santa Reparata w podziemiach katedry to pierwotny kościół florencki. Został wybudowany w V wieku, wyburzony w roku 1379, podczas budowy obecnej katedry Santa Maria del Fiore. Można tu obejrzeć pozostałości tej wczesnochrześcijańskiej świątyni, którą zdobiły m.in. wspaniałe mozaiki, z których część się zachowała. Do obejrzenia jest też dużo nagrobków z XIV wieku, m.in. grobowiec Gonfaloniera Giovanniego de Medici, wraz z przedmiotami, które do niego należały – mieczem, szatą, ostrogami. Przy wejściu do księgarni znajduje się nagrobek budowniczego kopuły, wielkiego architekta Filippa Brunelleschiego.
__________________
Kopuła Brunelleschiego
Na kopułę wchodzi się bocznymi drzwiami, z lewej strony katedry – stojąc przodem do fasady. W sezonie (od maja do października) godzinę wejścia należy rezerwować co najmniej tydzień wcześniej, inaczej może być już wszystko zajęte. Najwygodniej wspinać się tuż po otwarciu, bo wówczas jeszcze nikt nie schodzi. Schody wiodące na kopułę są strome i dość ciasne, a jest ich aż 463.
Cały wysiłek wynagradza jednak radość z przebywania we wnętrzu tak niezwykłej konstrukcji architektonicznej, oglądanie z bliska fresków Vasariego na wewnętrznych ścianach kopuły, wreszcie wyjście na powietrze na górze i widok miasta w dole, z jego kościołami, nitkami ulic i zamglonymi wzgórzami, które je otaczają. Jak wiadomo, Brunelleschi wygrał konkurs na zaprojektowanie i wzniesienie kopuły. Głównym problemem dla ówczesnych architektów był rozmiar otworu, który miał zostać przykryty – jego średnica ma ponad 45 metrów. Brunelleschi wymyślił rozwiązanie, postawił tak naprawdę dwie kopuły, mniejszą i większą, jedną na drugiej, bez używania belek i rusztowań (nie było tak wysokich drzew na belki). Na szczyt idzie się właśnie pomiędzy tymi dwiema kopułami i to jest niesamowite, ale jeśli macie klaustrofobię, to lepiej zrezygnujcie…
__________________
Baptysterium we Florencji
Baptysterium San Giovanni (Świętego Jana) to ośmioboczny budynek stojący tuż przed katedrą, arcydzieło włoskiego stylu romańskiego. Słynie z bogato zdobionych drzwi wschodnich (tych naprzeciwko katedry, oryginał w muzeum) wykonanych przez Ghibertiego i nazwanych przez Michała Anioła „Drzwiami Raju”. Wnętrze jest pokryte mozaikami z XIII i XIV wieku. Baptysterium zostało konsekrowane w 1059 roku przez papieża Mikołaja II. Jeszcze do XIX wieku uważano, że pierwotnie była to pogańska świątynia poświęcona bogowi Marsowi, przekształcona w kościół w czasach chrześcijańskich. Nie jest to jednak prawdą. Być może baptysterium powstało w wyniku rozbudowy wcześniejszego budynku z IV-V wieku. Zewnętrzne ściany baptysterium pokryte są białym i zielonym marmurem w geometryczne wzory. Do budynku wiodą 3 wejścia, ma on też 24 okna.
Sklepienie budynku w całości pokryte jest mozaikami – obecnie w renowacji. Mozaiki te zapoczątkowali mistrzowie szkoły bizantyjskiej, a następnie wykonali i ukończyli wielcy mistrzowie toskańscy z XIII i XIV wieku, w tym Cimabue, Coppo di Marcovaldo, Meliore i inni. Na sklepieniu widzimy m.in. ogromną postać Chrystusa, historie z Księgi Rodzaju, z życia św. Jana Chrzciciela. Posadzka wykonana jest z marmuru, układanego w misterne wzory przypominające wschodnie dywany, którymi to inspirowali się rzemieślnicy wykonujący podłogę w XIII wieku.
__________________
Campanile – florencka dzwonnica
Dzwonnica nazywana jest Campanile di Giotto, choć Giotto tylko rozpoczął budowę – kontynuował ją Andrea Pisano, kończył Francesco Talenti. Na górę prowadzi 414 stopni, a widoki zapierają dech, zwłaszcza na kopułę, która wydaje się być na wyciągnięcie ręki.
Dzwonnica Giotta jest jednym z arcydzieł włoskiego gotyku. Ma kwadratową podstawę o bokach długości około 15 metrów, jej wysokość to ponad 84 m. Budowę dzwonnicy rozpoczął w 1334 roku Giotto, najważniejszy wówczas artysta florencki. Wykonał on projekt budynku i pierwsze trzy piętra. Po jego śmierci trzy lata później zadanie to przejął jego uczeń Andrea Pisano, a następnie Francesco Talenti, który ukończył budowę w 1359 roku, zmieniając pierwotny plan i dodając wieńczący wieżę taras. Na zewnątrz dzwonnica jest w całości pokryta białym, czerwonym i zielonym marmurem, zdobionym motywami geometrycznymi i stylizowanymi kwiatami, a pierwsze dwa poziomy są wzbogacone rzeźbami powstałymi między XIV a XV wiekiem.
__________________
Muzeum katedralne we Florencji
Na muzeum katedralne (Museo dell’Opera del Duomo) warto zarezerwować sporo czasu, bo wizyta jest bardzo ciekawa i przyjemna. Budynek jest odnowiony, wnętrza świetnie zorganizowane i oświetlone, to naprawdę nowoczesne, przyjazne dla turystów muzeum! A poza tym ogromne. Zajmuje 6 tys. mkw i dzieli się na 28 sal. Jego największą atrakcją jest zrekonstruowana fasada katedry wg projektu pierwszego architekta, Arnolfa di Cambio, rzeczywistych rozmiarów – do oryginalnej wielkości. Dla niej jednej warto tu przyjść. Ale oczywiście muzeum pełne jest wspaniałych eksponatów, zgromadzono tu rzeźby i inne zdobienia ze ścian wewnętrznych i zewnętrznych katedry i dzwonnicy, pokazane są modele konkursowe fasady, wyświetlane są filmy, można obejrzeć dokładnie budowę kopuły na modelu i podziwiać z bliska dwa ważne dzieła rzeźbiarskie: „Pietę” Michała Anioła oraz „Marię Magdalenę” Donatella. Na II piętrze można wyjść na taras i niemalże dotknąć ręką kopuły… Wejście do muzeum znajduje się za katedrą.
Inne wpisy o Florencji
Florencja – Uffizi i Pitti w jeden dzień | Toskania slow
Florencja w jeden dzień – miniprzewodnik
Florencja jest stolicą Toskanii i żeby głębiej zrozumieć ten region, trzeba ją koniecznie odwiedzić. Co…
Sercem Toskanii jest Florencja
__________________
__________________
__________________
